“Szkło pod powieką” Anna Jakubowska ps “Paulinka”Patrycja Bukalska

Cztery Laleczki [4/5]

Od czego zacząć? Pani Jakubowska to rocznik 1927. Rocznik mojej babci. One pamiętały, że lato ’39 było piękne, upalne i jako dzieci tak bardzo się cieszyły, że nie trzeba iść do szkoły… Nie, tak nigdzie nie zajdziemy, bo więcej różnic, jak podobieństw.

“Paulinka” żyje, ma 91 lat.

“Szkło pod powieką” to cytat z wiersza Młynarskiego. “Szkłem” jest wojna.

“Paulinka” jest z batalionu “Zośka”, była sanitariuszką, za odwagę została odznaczona, uczestniczyła w Powstaniu, siedziała w stalinowskim więzieniu, brała udział w zrywie solidarnościowym… Słyszę, jak to brzmi, słyszę.

“Szkło” jest piękną opowieścią o niepięknych, strasznych wydarzeniach. Starsza już kobieta wspomina życie w sposób mądry, wyważony opisuje. Nie żąda satysfakcji, ukamienowania katów. Podrwiwa z pychy kombatantów, ze swoich słabości zresztą też. Absolutnie odosobniony głos rozsądku i wybaczenia. A poza tym – kobiece spojrzenie na wojnę. Inne od oficjalnego.

Za co odjęłam jedną laleczkę? Książka jest rozmową. I interlokutorki “Paulinki” nie mogłam znieść. Jak można się kłócić z 91-latką o dyskryminację w szeregach AK? Wtedy było inne wychowanie, inny świat. A napastliwe podejście pani Bukalskiej powodowało u mnie częstokroć szczękościsk. “Paulinka” dawała sobie z nią grzecznie radę. Owszem, zdaję sobie sprawę, że taka forma służy dynamice, bez tych niezgodności powstałaby cukierkowa laurka. Ale kim do licha jest dziennikarka, by oceniać czyjeś wybory moralne czy wyrzuty sumienia? Zdanie pani dziennikarki absolutnie mnie nie interesowało i jej wejścia psuły mi odbiór.

Pomijając panią Bukalską – piękna, ważna opowieść. Bez polityki, bez darcia szat. Polecam.